Różne wyznaczniki determinują zawartość merytoryczną narzędzi w postaci ankiet, kwestionariuszy, przygotowywanych „keysów” (ćwiczenia dla przyszłych uczestników „… jak byś się zachował gdyby..”).
Narzędzia te służą identyfikacji poziomu wiedzy, umiejętności. Badają postawy, predyspozycje, źródła motywacji i satysfakcji zawodowej. Pozwalają zbadać świadomość swoich mocnych i słabych stron a także sprecyzować własne oczekiwania i potrzeby szkoleniowe. Dzięki nim wzrasta odpowiedzialność uczestników za treść i jakość przygotowywanego szkolenia.
Diagnoza potrzeb szkoleniowych skoncentrowana na wszystkich poziomach logicznych równocześnie jest drogowskazem, które umiejętności profesjonalne, wiedzę, cechy osobowości trzeba rozwinąć lub pogłębić tak, aby zniwelować luki pomiędzy stanem obecnym i stanem pożądanym.
Jeśli zatem podczas szkolenia chcemy zmienić zachowanie uczestnika pracujemy z jego możliwościami, które dobierają zachowania, które z kolei wprost budują środowisko. Zmiana na poziomie wyższym zawsze wywołuje zmianę na poziomie niższym.
Pominięcie któregokolwiek poziomu zdecydowanie osłabia skuteczność szkolenia o ile całkowicie go nie wyklucza.
Kompleksowe ujęcie gwarantuje jakość merytoryczną szkolenia, odpowiednie przygotowanie trenerów i uczestników, optymalny dobór treści, metod, używanych narzędzi, zawartość materiałów szkoleniowych, termin, czas trwania, miejsce.
Co więcej metoda poziomów neurologicznych Diltsa pozwala na szczegółowe przygotowanie i zbadanie efektywności i skuteczności naszych działań szkoleniowych… ale to już na kolejną opowieść.