Od autora
To sześcioczęściowe opracowanie napisałem z myślą o absolwentach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, a zwłaszcza Wydziału Technologii Drewna, ale jestem przekonany, że przyda się ono również studentom innych wydziałów naszej uczelni. W pierwszej części podsumowałem najważniejsze informacje dotyczące przygotowania pracy dyplomowej, w drugiej najważniejsze wymogi prawne dla tego typu pracy, wynikające z krajowych i uczelnianych dokumentów regulacyjnych. W rozdziale trzecim wyrażam swoje rozważania dotyczące wyboru struktury pracy w zależności od poruszanych w niej zagadnień. W rozdziale czwartym zawarłem wytyczne redakcyjne do prac dyplomowych. W rozdziale piątym znajdują się informacje o tym, jak korzystać z prawa do cytowania, a w szóstym podałem przykłady błędów i złych praktyk spotykanych w pracach dyplomowych.
Podane tu rady i zalecenia są podsumowaniem tych samych uwag, które od wielu lat powtarzam moim kolejnym doktorantom na temat redagowania prac, wzbogaconych o wnioski z lektury prac, sprawdzonych przeze mnie za pomocą wdrożonego systemu antyplagiatowego. w naszej uczelni. Jako promotor i wydziałowy użytkownik systemu plagiarism.pl w ostatnich latach miałem okazję recenzować, a przede wszystkim przeczytać kilkadziesiąt prac dyplomowych zgłoszonych do obrony na naszym wydziale.
Niestety. kilka z nich musiałem zakwestionować z powodu nadużycia prawa do cytowania. Moim zdaniem większość stwierdzonych w nich naruszeń praw autorskich nie wynikała ze złej woli, ale ze zwykłej ignorancji ich autorów. Twórcy niektórych prac nie wiedzieli, jak oznaczyć dosłowny cytat, a także nie wiedzieli, że nie da się skompilować wielu stron tekstu wyłącznie z cytatów różnych autorów. Czytanie wielu prac utrudniały „złe praktyki” opisane w rozdziale piątym, a wśród nich zwłaszcza niedbałość merytoryczna i typograficzna w redagowaniu odniesień bibliograficznych do cytowanej literatury.
Omówione tu dwie grupy tematów powinny być szczególnie pomocne w trudnym zadaniu komponowania i pisania pracy dyplomowej. Są to informacje dotyczące struktury prac (część trzecia) oraz wykaz głównych wskazówek redakcyjnych (część czwarta). Moim zdaniem możliwość wyobrażenia sobie całego utworu przed przystąpieniem do jego montażu znacznie ułatwia pisanie poszczególnych jego fragmentów. Zaznaczam jednak, że zaproponowana przeze mnie w rozdziale trzecim struktura tez nie wyczerpuje wszystkich możliwych konstrukcji tego typu badań.
Z góry zastrzegam, że inni nauczyciele nadzorujący wykonanie prac dyplomowych mogą nie podzielać wszystkich wyrażonych tutaj opinii. Ich wymagania mogą być w wielu miejscach bardziej szczegółowe, a często nawet różne. Tych wytycznych należy przestrzegać, ponieważ uwzględniają one specjalistyczne tematy badane w ich głównych jednostkach badawczych.
Zwracając się do Szanownych Koleżanek i Kolegów nadzorujących wykonanie prac dyplomowych, pragnę wyrazić nadzieję, że docenią Państwo fakt, że „Zasady metodyczne pisania prac dyplomowych” mogą być pretekstem do uratowania promotorów prac dyplomowych od nudy, gdyż wielokrotnie powtarzane, wyjaśnienia dla doktorantów: dlaczego nie stawiać kropki po tytułach rozdziałów, jak sporządzać wzory matematyczne i jak opracowywać odniesienia do cytowanej literatury. Będziesz mógł poświęcić całą swoją energię ważnym sprawom. Wszelkie krytyczne uwagi dotyczące tego przewodnika będą bardzo mile widziane.
Dziękuję lekarzom Wojciechowi Kienowi i Tomaszowi Rogozińskiemu za cenne rady i merytoryczne wskazówki.
Maciej Sydor
Wskazówki dla piszących prace dyplomowe
Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego W Poznaniu
Utwór udostępniany na licencji CC-BY-NC-ND 3.0